به هر دندانی که نتواند در زمان طبیعی از داخل دهان در بیاید و برسد دندان نهفته یا رویش نیافته می گوییم، که شامل همه ی دندانها است . به عنوان مثال دندان‌های آسیایی ، دندان‌های عقل و حتی دندان‌های قدامی می توانند نهفته باشند این نوع دندان ها در حال این که خیلی ساده است می تواند خیلی مشکل ساز باشد از این نظر که این دندان‌های نهفته می توانند در آینده برای بیمار مشکل جدی را ایجاد کنند و می توانند آسیب رسان باشند .طبق صحبت‌های دکتر کاوندی دندان های نهفته طبق یک قانون، لازم است کشیده شود زیرا باعث می شود دندان‌های مجاور رشد نکنند و باید هر چه سریع‌تر دندان را خارج کنیم و دربیاوریم. دندان نهفته بیشتر در دندان های عقل شایع است و بیشترین مشکلات هم باز مرتبط به دندان‌های عقل می‌شود .
علل ایجاد دندان نهفته
دندانی که با زاویه‌ای غیرمعمول رشد کرده است، در لثه قرار نمی‌گیرد، که این باعث متوقف شدن فرآیند رشد آن می‌شود. سایر دندانها در دهان، فضای لازم برای رشد آن را به طور غیرمعمول پر کرده‌اند. اندازه فک بسیار کوچک است و قادر نیست دندان‌های بیشتری را در خود جای دهد و بنابراین برخی رشد می‌کنند و برخی دیگر متوقف می‌شوند. اندازه بزرگ دندان باعث مشکلات در رشد صحیح آن در فضای موجود می‌شود. عوامل ژنتیکی همچنین می‌توانند در این فرآیند تأثیرگذار باشند. همچنین، دندان‌های شیری می‌توانند بر رشد دندان‌های بالغ تأثیر بگذارند و باعث نهفته شدن آنها شوند. به دلیل وجود دو مرحله دندانها، یعنی دندان‌های شیری و بعد دندان‌های بالغ، این مشکل ممکن است در هر دو مرحله رخ دهد.
علائم دندان نهفته چیست؟
گاهی اوقات تشخیص دندان‌های نهفته یا دسترسی به آن ها دشوار است. در برخی موارد، این دندانها به طور جزئی در لثه قابل مشاهده هستند، اما در واقع در آنجا گیر کرده‌اند. در موارد دیگر، ممکن است کاملا در داخل لثه‌ها مخفی شوند و امکان مشاهده آنها وجود نداشته باشد. استفاده از اشعه ایکس توسط ارتودنتیست شما میتواند در تعیین موقعیت دقیق دندان‌های نهفته کمک کند، حتی اگر شما قادر به دیدن آنها در دهان خود نباشید.
علاوه بر این، علائمی مانند بوی بد دهان، طعم نامطلوب در دهان، حساسیت یا درد در لثه، تورم، قرمزی یا درد لثه، شکاف در دندانها، سردرد، درد در فک، درد در هنگام باز کردن دهان، مشکلات در هنگام جویدن یا بلعیدن، و زودتر از موعد از دست دادن دندان‌های شیری میتواند نشانه‌های وجود دندان‌های نهفته باشند. اما تشخیص دقیق تنها با توجه به تعداد دندانها ممکن نیست، بنابراین مراجعه به ارتودنتیست بسیار مهم است، زیرا آنها می‌توانند با استفاده از اشعه ایکس موقعیت دقیق دندان‌های نهفته را تشخیص دهند.
چرا نیاز است دندان‌های عقل را خارج کنیم ؟ چه عوارضی می‌توانند داشته باشند؟
وقتی دندانی نهفته است در حقیقت به دندان های مجاور خود فشار وارد می کند و حتی تماس دارد ، همین عامل باعث ایجاد پوسیدگی بر تحلیل ریشه دندان‌های قدامی می شود .بعضی از بیماران که می گویند بوی بد دهانی داریم چون بین دندان های عقل و دندان های جلویی فاصله ایجاد می شود که محل تجمع مواد غذایی است و به اصطلاح می گوییم پاکت ایجاد شده است و میتواند باعث ایجاد بوی بد در بیماران شود. مسئله ی مهم تر از اینکه چرا باید دندان های نهفته را خارج کنیم این است بعضی مواقع در اطراف دندان‌های عقل کیست یا تومور هایی ایجاد می شود که بسیار خاموش هستند که باید قبل از اینکه مشکل ساز شود خارج شود تا برای بیمار عواقب و مشکل جدی ایجاد نکند.
دندان عقل از چه سنی شروع به رشد می کند؟
معمولا از سن 14 الی 15 سالگی می تواند رشد کند البته در خانم ها و آقایان متفاوت است بهتر است بدانید بحث دندان های نهفته این نیست که حتما باید رویش پیدا کنند اگر دندان نیمه نهفته هم باشد یعنی حتی اگر کمتر رویش یافته هم باشد می تواند رویش پیدا کند و مساله پوسیدگی و عفونت یا گیرغذایی ایجاد شود.
ولی به طور کل در 14 الی 15 سالگی در داخل عکس دیده می شود و تا سن 17 سالگی رویش پیدا می کند جراحی دندان در حال حاضر یک جراحی پیشگیرانه محسوب می شود زیرا امکان دارد مشکلات لثه ،عفونت ،پوسیدگی ،تحلیل دندان قدامی و یا مهم ترین مساله اطراف میتواند در تاج دندان کیست و تومورهایی ایجاد کند که بعدا دچار مشکل می شود به همین دلیل دندان‌های عقل باید به محض تشخیص کشیده شود علاوه بر دلایل گفته شده در بعضی مواقع متخصص ارتودنسی تشخیص می دهد برای تسهیل درمان ارتودنسی لازم می‌داند کشیده شود .
در چه صورت نیاز نیست دندان عقل کشیده شود ؟
دندان‌های عقل در بعضی مواقع که رویش می کند و دارای اطراف لثه مناسبی باشد دندان محسوب می شود و لزومی به خارج کردن آن نیست اما در صورتی که دندان عقل رویش پیدا کند اما اطراف لثه مناسبی نداشته باشد یعنی چسبنده باشد باید کشیده شود زیرا پاکت ایجاد می کند.
روش‌های درمانی
چندین روش مختلف برای درمان دندان‌های نهفته موجود است. ارتودنتیست با انجام یک معاینه جامع، بهترین روش درمان را تعیین می‌کند. درمان به عوامل زیر وابسته است:
در تصمیم گیری درباره درمان دندان‌های نهفته، سه عامل مهم وجود دارد. ابتدا، نوع دندانها باید بررسی شود تا مشخص شود آیا آنها دندانها شیری هستند یا بالغ. دوما، باید این مورد مورد توجه قرار گیرد که آیا درمان میتواند به رشد مناسب دندانها کمک کند یا خیر. سوما، وضعیت و شدت مسأله باید بررسی شود تا به درستی مشکل مورد بررسی و شدت آن مشخص شود.
- درمان دندان نهفته با ارتودنسی
- خارج کردن با جراحی دهان
- درمان دندان‌های نهفته با ترازهای شفاف اینویزیلاین
جراحی دندان عقل
جراحی دندان عقل کار درمانی محسوب می شود ،می تواند جراحی سختی باشد و پروسه های بسیار سختی دارد اگر ما در مورد ایمپلنت دندان صحبت کنیم از لحاظ جراحی خیلی راحت تر است بهتر است بدانید جراحی دندان عقل خیلی مشکل تر از دیگر جراحی های دندانی است زیرا محل ،محل مناسبی نیست.
در ناحیه فک به دلیل عصبی که زیر دندان عقل وجود دارد و یا ایجاد عصب سینوسی در فک بالا در صورتی که جراحی بد انجام شود امکان آسیب به عصب تحتاتی به آن ناحیه وجود دارد و باعث می شود لب بی حس شود و یا منجر به آسیب ناحیه ی سینوس شود.به طور کل جراحی، جراحی مشکلی است بیمار حین جراحی درد ندارد اما تا 3 الی 4 روز تورم خواهند داشت وبعد از یک هفته تمام مشکلات برطرف خواهد شد و بهتر است به این دید، دیده شود که ما با جراحی دندان های نهفته از مشکلات پیشگیری می کنیم .
روش نوین در جراحی عقل
- برداشتن استخوان از روی سطح دندان و الان می توانیم از ناحیه ی کناری استخوان برداریم تا دندان تحلیل نرود .
- در بعضی مواقع در آن ناحیه پیوند استخوان لازم است .
- برای دندان های عقل خیلی نهفته ، مشکل و یا خیلی عمیق که بیمار اذیت نشود می توانیم جراحی بیمارستانی را پیشنهاد کنیم .
به طور کل تشخیص یکی از مواردی است که از اهمیت ویژه ای برخوردار است و بهتر از از 14 الی 15 سالگی همه یک OPG یا رادیوگرافی در آن ناحیه داشته باشند تا در صورت نیاز خارج شود. هر چه سن بالاتر برود جراحی سخت تر خواهد بود زیرا با افزایش سن استخوان سفت تر خواهد بود و عوارض بیشتر خواهد بود.
سوالات متداول
مراقبت از دندان‌های نهفته بسیار حیاتی است. نادیده گرفتن درمان ممکن است منجر به مشکلات مختلفی در حوزه دندانی شود. این مشکلات شامل آبسه، درد لثه، التهاب یا تورم، پوسیدگی پریودنتال، عفونت لثه، درد فک یا دندان، مشکلات در جویدن، گاز گرفتن یا بلع، و سردرد می‌شوند. اما باید توجه داشت که برداشتن دندان نهفته همیشه ضروری نیست. روش‌های ارتودنسی می‌توانند با قرار دادن مناسب دندانها در موقعیت صحیح، بهبود بخشند.
عملیات ارتودنسی با نظارت دقیق میتواند دندان‌های نهفته را به موقعیت صحیح خود بازگرداند، بدون اینکه نیاز به برداشتن آنها باشد. در حالی که دندان‌های نهفته شیری معمولا برداشته می‌شوند زیرا به طور طبیعی منهدم می‌شوند. اما یک متخصص ارتودنسی مجاز میتواند دندان‌های نهفته بالغ شما را ارزیابی کند و تصمیم بگیرد که آیا امکان نجات آنها وجود دارد یا خیر.
در صورتی که تعداد زیادی دندان در دهان شما وجود داشته باشد که باعث نهفته شدن برخی از آنها شده‌اند، ممکن است لازم باشد دندان‌های اضافی برداشته شوند تا فضای لازم برای دندانها فراهم شود و از ایجاد شلوغی بیش از حد جلوگیری شود.
تصمیم گیری برای درمان دندان‌های نهفته به تشخیص دکتر بستگی دارد. هر روشی از مراقبت‌های اولیه ارتودنسی گرفته تا برداشتن/کشیدن دندانها، به منظور کاهش عوارض بعدی، به دستور پزشک انجام می‌شود.
